Kuifje en de Sol y Luna

In het schemerlicht van zes uur ´s morgens begaven we ons naar de busterminal voor wat een memorabele terugreis over de bomenloze Altiplano ging worden.
Na een tamelijk nutteloze hoewel noemenswaardige bureaucratische striktheid bemachtigden we onze tickets. En masse stormden de passagiers de bus op. Mijn ellebogen zorgden ervoor dat ik niet naar het plaatselijk ziekenhuis werd afgevoerd. Vijf mensen begonnen zwijgend en met gezichten die niets verraden om een zitplaats te vechten. Een man met een mager gezicht en koppige uitdrukking bemachtigde hem en ging met een zelfvoldane glimlach zitten. Diegenen die het onderspit delfden zuchtten. "Als er meer mensen dan zitplaatsen beschikbaar zijn dan krijg je van deze tumultueuze toestanden" verklaarde een vrouw met glanzend engelachtig haar prekerig tegen mij. Een waarheid als een koedacht ik, al ging mijn aandacht meer naar het zoeken van de laatste vrije stoelen. Ik prijsde me gelukkig dat ik uiteindelijk samen met drie andere lotgenoten een veel te kleine plek toegewezen kreeg naast de roekeloze chauffeur. Het walgelijke groen leer van de veringloze-stoelen was aan zitting en armleuning ruw en versleten. Daar zat ik dan oncomfortabel geplakt tegen de vuile vooruit (en eer ik viezigheid op ramen opmerk!!!) en mijn rugzakje vastklemmend als een schipbreukeling aan zijn balk. Wegens het gebrek aan enige ruimte stootte ik mijn voet - tot driemaal toe - tegen het been van mijn bejaarde buur die met gesloten lippen lachte en iets in het Andesdialect terugmompelde.
Geleidelijk trok de ochtendmist op en in de plaats kwamen schapenwolkjes en een fel schijnende zon. Iedereen in de airco-loze-bus was met een glanzend laagje zweet bedekt toen ik met de inspanning van al mijn krachten drukte, om de lang niet gebruikte grendel, te overwinnen. Het handvat brak!!! Bezorgdheid welmde in me op en mijn maag trok samen. De buschauffeur wierp met de ogen van een trol een snelle blik op de aangerichte schade maar lachtte buiten-proportioneel geruststelend naar mij. Een welgekome verademing.
ACH, lag ik nog maar in die hangmat te genieten van Bob Marley met het zacht gorgelende geluid van het lazuursteenblauw Titicacameer (8000km2 en 175 km lang) op de achtergrond.
OF NEE, was ik nog maar aan het kayaken op het heldere water met het magistraal onherbergzame ruige landschap om me heen en de tintelende frisheid van een briesje.
OF NEE, was ik nog maar aan het wandelen op de slingerpaden van het sprookjesachtig eilandje Isla Del Sol, waar volgens de legendes de zon en de maan geboren werden. Een gids die het eiland van haver tot gort kende liet ons in al zijn glorie bewonderen. Langs keienpaden en zandweggetjesl liet ik me bedelven onder de bezienswaardigeheden (archeologische Inca-ruines, lemenhuisjes, een stenen zonnestelsel van 1700 VC), de geuren van veel aromatische planten en struiken en de oase van stilte van het gigantische meer. Het was net of ik beland was in Hergé zijn strip ´Kuifje en de Zonnetempel´. Terwijl de zon glansde in een spinneweb en een bloemkelk geruisloos door een onnaspeurbare reden ter aarde viel besefte ik dat ik deze pracht nooit ofte nimmer in woorden of beelden kan vangen.
OF NEE, wandelde ik er Miss Bolivia terug tegemoet. Dat ze een echte schoonheid is bevestigde nota bene mijn Hollandse Harem met hun giftige kritieken...dan weet je het zeker wel hé.
OF NEE, was ik nog maar op het houten balkonnetje waar ik naar de zonsondergang keek die de wolken rood als stromend lava en de muren rustiek oranje schilderde. Geen pen of penseel zullen ooit bij machte zijn om deze gloed weer te geven Een filmoscar waardig.

Plotseling kwam de Boliviaans-luxe(!!!)-bus schokkend tot stilstand. Eindbestemming La Paz. Met een koortsachtig ongeduld wurmde ik me naar de vrijheid. Ik voelde me verfrommeld alsook opgelucht dat de busreis erop zat doch wetende, met een aan zekerheid grenzend vermoeden, dat de volgende helse bustrip niet lang op zich zal laten wachten.

In het volgende verslagje: Mijn verjaardag-home-party.

PS Bedankt aan allen voor de vele e-mails, posts op mijn blog en brieven/kaartjes voor mijn verjaardag. Deed veel plezier.

18 jaar, de afgrond tegemoet of een nieuw begin

Het was een zachte avond en aan de hemel wemelde het van de sterren, ik dronk rustig een papaya-shake toen een 7-jarig Andesjongentje me gadesloeg en op me af kwam met een kartonnendoos. Hij verkocht met de gedrevenheid van een jager kauwgommen en sigaeretten per stuk. Zonder een zweem van twijfel bleef hij aandringen, zonder succes evenwel. Met gevoel voor dramatiek haalde hij z´n schoudertjes op en liep, na omgedraaid te zijn, licht voorovergebogen weg.
De kinderen worden door hun ouders de straat opgestuurd en moeten terugkomen met geld. Vaak mogen ze niet thuiskomen voordat ze een bepaald bedrag binnen hebben gehaald. Het is groeiend probleem waar ook de "rijke" toeristen schuldig aan zijn. Buitenlanders geven aan de lieve snoetjes soms zulke hoge bedragen (niet slecht bedoeld welliswaar) dat het meer oplevert dan wat hun vader na een hele maand noeste arbeid verdient. Heel bekend en triest is het tragische verhaal van de diepe armoe waarin veel gezinnen verkeren. Er is gewoon geen geld, weinig eten, kinderen huilen zijn ziek, ongedierte, ruzie, een vader met een al te intieme verhouding met koning alcohol, geweld, mishandeling, angst en het zal niet veranderen. Er heerst vaak echte radeloosheid. En dan is het niet zo onbegrijpelijk dat spanningen in een gezin zo hoog kunnen oplopen dat kinderen wegblijven en die talloze problemen (soms) proberen te vergeten door lijm te snijven. Ze durven, kunnen of willen niet meer terug. Paradoxaal genoeg gebeurt veel ellende ondanks de zorg die de ouders toch zouden willen geven.
Fundation La Paz is één van de organisaties die actief hulp bieden aan de niños. Nadat de eerste noden zijn verholpen worden ze in de derde fase van het programma langduriger opgevangen. Hen begeleiden en kansen geven zodat ze op termijn zelf een menswaardig bestaan kunnen opbouwen. Huisvesting, eten, medische zorg, scholing, werk, ontspanning, opvoeding horen daarbij. Kortom ze een bestaan geven waar elk kind minimaal recht op heeft; niet op straat hoeven slapen, geen lijm hoeven snuiven, niet bang hoeven zijn, niet hoeven bedelen om je honger te stillen, niet in de steek gelaten worden. Soms heb ik de indruk dat ik als subtiele duizendpoot in een duiventil werk om het zacht uit te drukken.
Daarentegen heerst er een striktere structuur bij Mendez Arcos, de andere organisatie waar ik me als sportinstructor voor inzet. De directeur, een innemende man waarvan de jaren al zichtbaar beginnen te worden aan de door de zon verweerde rimpelige huid en de doffe ogen, heeft de touwtjes stevig in handen. In de stemming van een klein kind dat op schoolreis gaat laveer ik met plezier tussen de honderd-en-één kraampjes met duizend-en-één dingen naar het pleintje om me samen met de gasten uit te leven. Ze rennen en hollen met de opgekropte energie van een renpaard die eindelijk van stal mag. Onder de onbarmhartige zon zijn de eerste, reeds legendarische, wedstrijden tegen andere scholen achter de rug. Op de agenda voor de volgende weken staan een volleybal- en pingpongtornooi. Tot heden zijn mijn ijdele pogingen om de voetbal-technisch onderlegde spelers meer collectiviteit bij te brengen vruchteloos gebleken. Al geef ik de moed nog niet op en heb ik nog 10 maanden tijd. Hun voorbeeld Bolivar, de Boliviaanse voetbalhoop in bange dagen, speelde touwens op dezelfde wijze hun wedstrijd voor de Copa Libertadores (de Zuid-Amerikaanse Champions League) waarvan ik één van de gelukkige toeschouwers was. Swingende hoogstandjes a la Zidane/Coppens afgewisseld met Baseggio-luiheid. Voetbal opium voor het volk! Tja, beter dan lijm snuiven zeker.
Voortvloeiend uit mijn werkzaamheden bij Mendez-Arcos heb ik kennisgemaakt met de Canadeese Lynda. Ze is een elegante oudere vrouw die de belichaming is van zowel moederlijke warmte als bikkelharde activisme met de energie en pit van vrouw die twee keer jonger is dan zij is. Ze vertelde mij het aangrijpende verhaal dat de overheid de subsidies stopt eenmaal de jongeren de leeftijd van 18/19 jaar bereikt hebben. Begrijpelijk daar de gemeenschap hoe dan ook niet kan blijven opdraaien. Het probleem dat zich stelt is evenwel dat de gasten veelal zonder wek, geld noch waardevol diploma van een routinematig bestaan terug in een zwart gat vallen en dit zou al de geleverde inspanningen tevergeefs maken. Moeilijk te vatten deze Vaticaanse-lange-termijnvisie!!!
De organisatie "Helping Hands" die ze twee jaar geleden op poten heeft gezet biedt de jongeren begeleiding en een adequaat vangnet aan gedurende een overgangs periode van 1 a 2 jaar. Helpen bij het zoeken naar huisvesting, ondersteunen bij openen van een bankrekening (leren sparen) en e-mail adres, lenen van essentieel gerief (dekens, gasfornuis,...) school en werkactiviteiten stimuleren, zoeken naar sponsers en ontspanningactiviteiten aanbieden... In het geweldig gezelschap van enkele andere Boliviaanse vrijwilligers proberen we met magische spitsvondigheden dit kleinschalig maar "O zo belangrijk" initiatief te steunen en ons steentje bij te dragen. De weg is nog lang maar het perspectief en de vooruitgang stemmen me zeer gunstig. Ik hou jullie op de hoogte.

Volgende post: het waargebeurde kayakverhaal op het Titicacameer.
Groetjes aan allen van de niños en mezelf, hasta luego.

Een reis door de tijd.

Wat zit er toch in hun backpacks dacht ik nieuwsgierig toen ze struikelend, hun tassen achter zich slepend een weg baanden door de mensen menigte aan het busstation. In de drie daaropvolgende dagen tijdens de trip werd duidelijk dat dit niet de enige gelijkenis is die ze gemeen hebben met hun Belgische vrouwelijke genoten. Hun onverwoestbare koopdrang naar prullaria, het plunderen van een chocoladewinkel, hun wisselende stemmingen... maar ach wat zijn ze toch zo lief meneer, mijn goed van de tongriem gesneden Hollandse Harem (11 vrouwen!!! en ook hier volgen foto´s van gasten).
Na een nachtelijke busreis van 12 uur die ik wederom al slapend doorbracht kwam een eerste straal zonlicht vol vonkende stoffen door de bus vallen. De muffe geur was mijn tweede waarneming die kille ochtend. Alsof we in de teletijdsmachiene van professorBarabas staptten bezochten we achtereenvolgens:
(zip-zoef) EEN MIJN in Potosi: Heden tellen de mijnen meer gaten dan de luchtigste kaas na eeuwen van exploitatie door de Spanjaarden, voldoende om een tweebaansweg tot Madrid met zilver te plaveren en tevens een genoicide aan te richten van 7 miljoen Aymara´s, Quechua`s en zwarten mijnwerkers. De coöperatieven zoeken nu naar de laatse kruimels van allerlei tweederangs ertsen. In hachelijke toestanden met slechts een hamer, bijtel en enkele dynamietstaven in de hand leveren de mijnwerkers (inclusief kinderen) , al kauwend op coabladeren om de honger af te leiden, dagelijks een strijd om te overleven. Gebukt met 30 tot 40 kg erts op hun rug in een hitte zonder ventilatie en voortdurend stof, asbest, salpeter, ... inademend. Surrealistische barre werkomstandigheden. Een live-uitzending van Zola´s Germinal en dit bij de start van de 21ste-eeuw. Overbodig te zeggen dat je een hart van steen moet hebben om deze onrechtvaardigheid te negeren.
(zip-zoef) naar het museum "Casa de la moneda" over de eerste geslagen zilveren munten in de wereld met een gids die het verveelende stemgeluid had van de hypnotische kracht van een slangenbezweerder en tevens was aangetast door de roest van de routine.
(zip-zoef) naar de verbijsterende werelds grootse paleontologische site "Cal Orcko" van dinosaurische voetafdrukken (meer dan 5000 sporen van 320 verschillende soorten volgens de brochure). Het Jurassic Park van Bolivia. Fantastisch, tot je hoort dat door erosie en gebrek aan financiële middelen dit wonder van de Boliviaanse natuur misschien binnen enkele decenia verdwenen zal zijn. Onvoorstelbaar, maar ook dat is Bolivia.
(zif-zoef) naar de verleidelijke magie van de prachtige en charmante koloniale witte stad Sucre met zijn houten balkons en pannendaken. Een juweeltje van Latijns-Amerikaanse barok uit de Spaanse gouden eeuw. Magnifiek, ondanks de asgrijze motregen, laaghangende bewolking en nevelslierten die opstegen uit de diepte.
(zif-zoef) naar het in de tijd blijven stille staan afgelegen dorpje "Tarabuco", het paradijs voor mijn shoppende harem met zijn pittoreske levensstijl, traditionele kleurrijke klederdracht en artisanale textielmarkt doch op toeristen uitgekookte verkoopsters.
(zif-zoef) terug naar de turbulente chaos van het wespennest La Paz met de straatkinderen die uit de mond van een gringo moeten horen hoe mooi hun land wel is. Jammerlijk genoeg ook veel ellende en bedelaars.

Ook de projecten lopen als een sneltrein. Daarover bericht ik jullie de volgende maal. Nog zoveel plannen en ideeën dat ik me al luidop afvraag of een jaartje wel genoeg zal zijn!!!